Węglowodany potocznie zwane cukrami, są związkami składającymi się z węgla, wodoru i tlenu. Znajdują się we wszystkich powszechnie występujących roślinach, a także w organizmach zwierzęcych. Z pojęciem węglowodanów nierozłącznie wiąże się pojęcie indeks glikemiczny, które zostało stworzone w latach 70-tych przez diabetologów (lekarze zajmujący się leczeniem cukrzycy). Pojęcie indeksu glikemicznego powinno być szczególnie bliskie cukrzykom, osobom z nadmierną tkanką tłuszczową oraz ludziom o siedzącym trybie życia.

Indeks glikemiczny klasyfikuje produkty żywnościowe na podstawie ich wpływu na stężenie glukozy we krwi i czas pojawienia się zmian. Wszystkie produkty węglowodanowe porównywane są z produktem referencyjnym, którym jest czysta glukoza. Dla glukozy przyjęto indeks glikemiczny 100. Inne produkty węglowodanowe mają tym niższy IG, im są one trudniej i wolniej trawione i przyswajane.

Produkty o wysoki indeksie glikemicznym są szybko trawione i wchłaniane w przewodzie pokarmowym. Przez co dochodzi do gwałtownego zwiększenie poziomu cukru we krwi, a to wywołuje duży wyrzut insuliny. Insulina powoduje spadek glukozy we krwi, lecz nie do wartości wyjściowej a znacznie niższej. Następuje hipoglikemia, która jest źle tolerowana przez organizm. Poza różnymi niemiłymi doznaniami, jak na przykład zawroty głowy – objawem hipoglikemii jest też głód. Chęć jego zaspokojenia jest powodem niekontrolowanego podjadania. Ponadto produkty o wysokim indeksie glikemicznym sprzyjają tyciu nie tylko wynikającemu z podjadania. Zwiększony poziom insuliny we krwi powoduje aktywacje procesów przyswajania i składowania tzw. anabolizmem, co w praktyce przekłada się na tycie. Insulina aktywuje procesy tworzenia tłuszczy – głównie z dostarczanych węglowodanów. Ponadto insulina ułatwia dostarczenie tłuszczy krążących w surowicy krwi do komórek tłuszczowych. 
Natomiast spożycie produktu o niskim indeksie glikemicznym powoduje powolny i niewielki wzrost poziomu cukru, a co za tym idzie również niewielki wyrzut insuliny. Należy wspomnieć, że proces przetwarzania produktów żywnościowych – na przykład gotowanie w przypadku marchewki – podwyższa indeks glikemiczny ( marchew: surowa– IG 30, gotowana – IG 80).

Zapamiętaj krótki podział węglowodanów:

Węglowodany o wysokim indeksie glikemicznym (IG) > 55:

to takie, które powodują silny wzrost poziomu glukozy we krwi:

• zwykły cukier i miód (w tym słodycze)
• węglowodany oczyszczane przemysłowo (biała mąka, biały ryż, białe makarony, itp.)
• ziemniaki, kukurydza, niektóre owoce (np. banany, winogrona, itp.)

Węglowodany o niskim indeksie glikemicznym(IG) < 55, m.in.:

to takie, które powodują niewielki wzrost poziomu glukozy we krwi:

• zboża nieoczyszczone (chleb pełnoziarnisty, ryż pełnoziarnisty, kasze o dużych ziarnach, makaron pełnoziarnisty – gotowane al dente!)
• warzywa strączkowe i motylkowe: sucha fasola, soja, ciecierzyca, soczewica…
• większość warzyw (kapusta, brokuły, kalafior, zielona fasolka, sałata – gotowane al dente!) i niektóre owoce – wiśnie, truskawki, jabłka itp.